• Reklam
  • Künye
  • İletişim
  • ABONE OL!
  • GENÇ'e Yazı Gönder
  • Atölye Çalışmaları
    • Yazı Atölyesi
    • Fotoğraf Atölyesi
  • Twitter
  • Facebook
  • RSS
Kısa yoldan ABONE olmak

logo

  • DOSYA
  • YAZARLAR
  • GÜNDEM
  • SÖYLEŞİ
  • KÜLTÜR & SANAT
    • Sinema
    • Kitap
    • Gezi
    • Sözlük
  • BİLİM
    • Mikro Alem
    • Makro Alem
    • GENÇ Bilim
  • TEKNOLOJİ
  • KAFALARDAKİ SORULAR
  • ARŞİV
  • ABONE OL!
Anasayfa
  • DOSYA
  • YAZARLAR
  • GÜNDEM
  • SÖYLEŞİ
  • KÜLTÜR & SANAT
    • Sinema
    • Kitap
    • Gezi
    • Sözlük
  • BİLİM
    • Mikro Alem
    • Makro Alem
    • GENÇ Bilim
  • TEKNOLOJİ
  • KAFALARDAKİ SORULAR
  • ARŞİV
  • ABONE OL!
  • GENÇ Dergi Ocak 2025 Sayısı Çıktı!
  • Bizlere Mescid-i Aksa`nın da Özgürlüğünü Göster Rabbim!
  • GENÇ Dergi Aralık 2024 Sayısı Çıktı!
  • Mü`min Firasetine Her Zamankinden Daha Çok Muhtacız
  • GENÇ Dergi Kasım 2024 Sayısı Çıktı!
  • Kötülüre Karşı Farkındalık Şart
  • GENÇ Dergi Ekim 2024 Sayısı Çıktı!
  • Bazen Etkili Bir Kulüp, Bir Ömrü Işıldatır!
  • GENÇ Dergi Eylül 2024 Sayısı Çıktı!
  • Çiçeği Erkeklere Kaptırdık
  • GENÇ Dergi Ağustos 2024 Sayısı Çıktı!
  • Güzel Olacağım Derken Ucube Hâle Gelmemek Lazım!
  • GENÇ Dergi Temmuz 2024 Sayısı Çıktı!
  • Renkli Propagandanın Ardında Çok Büyük Dramlar Var
  • ANASAYFA
  • Genç Haber Merkezi
  • Dünyanın Güneşe Dönük En Güzel Yüzü "Semerkant"

Dünyanın Güneşe Dönük En Güzel Yüzü "Semerkant"

02.09.2019 11:14
Genç Haber Merkezi
3811
Burakhan Doğan

İslam güneşinin dünyaya yayılış serüvenini bahse aldığım yazı dizimde bu sefer “Rüyalarımdaki Şehir” diye tabir edebileceğim Semerkant’tan bahsedeceğim. Bu dünyadan daralıp hayal dünyama yaptığım her kaçamakta kendime mekân olarak 1400’lerin Semerkant’ını seçerim. Zihnimde, ışıl ışıl parıldayan şehrin küçük bir esnafında çırak olarak çalışan haylaz bir çocuğumdur. Dönemin büyük âlimlerinin ayaklarının tozuyla bezenen bu şehir benim için, gizin bile kendinden gizlendiği, her bir taşının altında keşfedilmeyi bekleyen sırlara vakıf olan kadim bir şehirdir. Peki, neden Semerkant? Buyurun.

Şehrin ismi Farsça’da taş, kaya anlamına gelen “Soğdça” ve kent anlamına gelen “Kand” kelimelerinin birleşmesinden oluşur. Orta Asya’nın en değerli topraklarındaki Semerkant, Seyhan ve Ceyhan nehirleri arasında bugünün Özbekistan’ında, milattan önce yaklaşık 14. yüzyılda Persler tarafından kuruldu. Seyyahların cennet diye bahsettikleri şehir, tarihte birçok büyük hükümdara ev sahipliği yaptı. Milattan önce 329 yılında Büyük İskender’in hükmettiği şehre, 712 yılında Müslümanlar hâkim oldu.

Müslümanların şehre hâkimiyeti, Emevîler’in Horasan valisi Saîd b. Osman’ın 676 yılında düzenlediği bir sefer ile oldu. Sefer sonucunda Semerkant Kralı Tarhun, Müslümanlara vergi ödemeyi kabul etti ve barış yapıldı. Rivayetlere göre kuşatma sırasında Peygamber Efendimiz’in amcası Abbas’ın oğlu Kusem şehit olmuştur. Tarhun anlaşmayı bozunca şehir, Selm b. Ziyad tarafından ikinci kez fethedildi.

Gerçek Fetih Nasıl Oldu?

Semerkant, fethedilmesine rağmen coğrafi konumundan ötürü farklı dinlerden ve ırklardan insanlara mensubtu. Gerçek fetih, Halife Ömer b. Abdülaziz’in tebliğ heyetini Semerkant’a göndermesiyle başladı. Çevre bölgelerden de dâhil olmak üzere insanlar akın akın Müslüman oluyorlardı. Kısa bir süre sonra bu bölgeden 30.000 kişilik bir ordu, İslam’a hizmet etmek için hazır olacaktı.

İnsanlar gördükleri hoşgörü kadar hükümdarlarına hizmet etti. Çok az bir süre sonra Horasan ve Semerkant’a gönderilen valilerin sert tutumu karşısında, uzunca yıllar devam edecek isyanlar başladı. Nihayetinde 800’lü yıllarda refaha kavuşan şehir, Samaniler devrinde ilmî, kültürel ve ekonomik açıdan İslâm dünyasının incisi olmuştu. İpek yoluna hâkim komundan ötürü ticaretin merkezi haline gelen Semerkant, daha sonralarda üretimde de ilerleyecek, en kaliteli kağıtları üretecek, ipek ve yün dokumalarıyla ünlenecekti.

Semerkant dünya okulunun en sevilen sınıfı da oldu. Uluğ Bey, Ali Kuşçu, İmam Maturudi gibi âlimler, talebeliklerini Semerkant’ta yapmıştı. Dahası Necmeddin en-Nesefî, el-Ḳand fî ẕikri ʿulemâʾi Semerḳand isimli eserinde 1000’den fazla Semerkantlı âlimi tanıtacak asırlar sonra Amin Maalouf ise “Dünya’nın güneşe bakan en güzel yüzü” diye bahsedecekti.

Cengiz Han Fırtınası

Ancak her ilkbahardan sonra gelen sonbahar 1220 senesinde bu kadim memlekete de uğrayacaktı. Cengiz Han şehrin üstünde bir fırtına esti ve taş üstünde taş bırakmadı. İbn-i Batuta şehre 1350 yılında geldiğinde harabelerin arasında ancak az miktarda meskûn ev gördüğünü ve şehri çevreleyen surun neredeyse yok olduğunu anlatıyordu.

Moğol istilası 14. yüzyılın sonlarında bittiğinde şehri yeniden imar etme görevi Timur’a düştü. Timurlenk bölgeyi tamamen hâkimiyetine aldıktan sonra Semerkant’ı kendine başkent seçip, alim ve sanatkarları şehre toplayarak işe koyuldu. Günümüze kadar ulaşan yapılar çoğunlukla Timur ve torunlarının eserleridir. Timur’dan sonra Özbeklerin eline geçen Semerkant, günümüzde 1 Eylül 1991’de bağımsızlığını ilân eden Özbekistan Cumhuriyeti’nin on iki oblastından (eyalet) birinin merkezidir.

Fatih Sultan Mehmet’ten Davet

Semerkant tarihine yaptığımız bu küçük gezide aslında küçük bir dünyaya uğramış olduk. Şehir hakkında biraz daha detaylı bir araştırma yaptığımızda, esnafından hükümdarlarına dünya tarihini etkileyecek gelişmelere şahit olduğunu görürüz. Semerkant’ta üretilen kağıt, âlimin kalemine değdiği zaman bir başyapıt olup ipek yoluyla dünyaya yayılıyordu. Fatih Sultan Mehmet Ali Kuşçu’yu İstanbul’a davet ediliyordu mesela. İlim; Astronomi, Matematik veya derya deniz, âlim Ali Kuşçu, padişah da Sultan Mehmet idi. Öyle bir zamanın böyle bir emanetiydi Semerkant. Hayallerimizdeki dünyaları gerçekte yaşayabilme temennisi ve duasıyla...

BU YAZIYI BEĞENİN:

Yazar Hakkında

Burakhan Doğan

1999 yılının sıcak bir yaz akşamında Karaman’da dünyaya geldi. “Benim İstanbul’da bankalarım, şirketlerim var” diyerek babasının sabrını zorladığı çocukluk zamanlarında hayalindeki şehirde, İstanbul’da okula başlayacağını bilmiyordu. Okuma-yazmayı öğrendiğinde, okuyup yazmayı fazla sevmiş olacak ki bunu hayatının sonuna kadar yapmayı kendine düstur edindi. Haydarpaşa Lisesi’nden mezun olduktan sonra kendini Bursa’da makin...

Fikrinizi / Yorumunuzu Bizimle Paylaşın...

Son Manşetler

  • GENÇ Dergi Ocak 2025 Sayısı Çıktı!

  • Bizlere Mescid-i Aksa`nın da Özgürlüğünü Göster Rabbim!

  • GENÇ Dergi Aralık 2024 Sayısı Çıktı!

  • Mü`min Firasetine Her Zamankinden Daha Çok Muhtacız

  • GENÇ Dergi Kasım 2024 Sayısı Çıktı!

  • Kötülüre Karşı Farkındalık Şart

  • GENÇ Dergi Ekim 2024 Sayısı Çıktı!

  • Bazen Etkili Bir Kulüp, Bir Ömrü Işıldatır!

  • GENÇ Dergi Eylül 2024 Sayısı Çıktı!

  • Çiçeği Erkeklere Kaptırdık

  • GENÇ Dergi Ağustos 2024 Sayısı Çıktı!

  • Güzel Olacağım Derken Ucube Hâle Gelmemek Lazım!

  • GENÇ Dergi Temmuz 2024 Sayısı Çıktı!

  • Renkli Propagandanın Ardında Çok Büyük Dramlar Var

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • 14
  • Tümü

Benzer Yazılar

GENÇ Dergi Ocak 2025 Sayısı Çıktı!
GENÇ Dergi Ocak 2025 Sayısı Çıktı!
GENÇ Dergi`nin Ocak sayıs...
GENÇ Dergi Aralık 2024 Sayısı Çıktı!
GENÇ Dergi Aralık 2024 Sayısı Çıktı!
GENÇ Dergi`nin Aralık say...
GENÇ Dergi Kasım 2024 Sayısı Çıktı!
GENÇ Dergi Kasım 2024 Sayısı Çıktı!
GENÇ Dergi`nin Kasım sayı...
GENÇ Dergi EKİM 2024 Sayısı Çıktı!
GENÇ Dergi EKİM 2024 Sayısı Çıktı!
Gençliğin nabzını tutan d...

Genç Dergisi 194. Sayı

POPÜLER YAZILAR

  • Son Eklenen
  • Çok Okunan
  • Haber Merkezi

Bizlere Mescid-i Aksa`nın da Özgürlüğünü Göster Rabbim!

GENÇ Dergi Ocak 2025 Sayısı Çıktı!

GENÇ Dergi Aralık 2024 Sayısı Çıktı!

Mü`min Firasetine Her Zamankinden Daha Çok Muhtacız

Kötülere Karşı Farkındalık Şart

GENÇ Dergi Kasım 2024 Sayısı Çıktı!

GENÇ Dergi EKİM 2024 Sayısı Çıktı!

Genç Dergi Mayıs Sayısı Çıktı! 8431406

Bagamoyo Afrika... 4919253

Kasım Sayımız Çıktı! 3498177

Hangi Filmi Neden İzleyelim? (Özel Çalışma) 1187626

Bkz: Doğu Türkistan 480184

En Güzel Cuma Hediyeleri! 287556

10 Soruda Sen Kimsin? 276045

31.12.2024

GENÇ Dergi Ocak 2025 Sayısı Çıktı!

01.12.2024

GENÇ Dergi Aralık 2024 Sayısı Çıktı!

01.11.2024

GENÇ Dergi Kasım 2024 Sayısı Çıktı!

02.10.2024

GENÇ Dergi EKİM 2024 Sayısı Çıktı!

01.09.2024

GENÇ Dergi Eylül 2024 Sayısı Çıktı!

31.07.2024

GENÇ Dergi Ağustos 2024 Sayısı Çıktı!

20.06.2024

Dertle Yüzleşince Dertler Yüzleşince

Tüm Videolar

Video GENÇ

En Önemli Yetenek: Sunum!
Takip Edin

GENÇ Twitter Akışı

@gencdergi kullanıcısından Tweetler
TÜM FOTOĞRAFLAR

FOTOĞRAF GALERİSİ

  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
TÜM YAZILAR

GENÇ BİLİM

  • Yazmak Üzerine Bir Swot Analiz
    İnsanlığın tekâmül süreci...
  • Adâb-ı Muâşeret Hastalıkları ve Edebî İyilik Hâli
    Âdâb-ı muâşeret hastalıkl...

GENÇ FACEBOOK AKIŞI

Genç Dergi

İLETİŞİM

Reklam
ABONE OL!
Künye
Yazarlar
İletişim

GENÇ'ten

GENÇ'e Yazı Gönder
Yazı Atölyesi
Fotoğraf Atölyesi
Psikolojik Danışman
Ödüllü Test










GENÇ Bilişim © 2006 - 2025 . Tüm Hakları Mahfuzdur.
  • Twitter
  • Facebook
  • RSS